ÇEVRE

8 bin ton atık pil toplandı

Elektrik enerjisini depolayarak ihtiyaç halinde yeniden kullanıma imkan veren ‘pil’ teknolojisi ağırlıklı olarak kimyasal ürünlerden oluşuyor. Günlük yaşamın vazgeçilmezleri arasında yer alan piller, bittiğinde doğaya veya organik çöplerin arasına bırakılırsa, ciddi çevre kirliliğine sebep oluyor. Bu nedenle Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği (TAP) tarafından ‘atık pil toplama’ kampanyası başlatılmıştı.

Şarjsız, tek kullanımlık pillerin çöpe atılmak yerine toplanarak geri dönüşüme gönderilmesini içeren proje kapsamında, 2004 yılında derneğe yetki verildi. 2016 yılında yeniden 10 yıllığına uzatılan yetki sayesinde TAP, Türkiye’nin 81 ilinde atık pilleri toplamayı sürdürüyor.

AĞIR METALLAR İÇERİYOR
Piller, bünyesinde ağır metaller ve kimyasal maddeler içeriyor. Bunlar kontrolsüzce çöp depolama alanına bırakılırsa toprağa ve yeraltı sularına karışıp kirletiyor. 1990 yılı öncesinde çinko-karbon ve alkali-mangan tipi silindirip pillerin bünyesinde cıva da kullanılabiliyordu.

Oldukça zehirli olan civanının kullanımına dünyada 1991’den sonra neredeyse son verildi. Buna rağmen düğme tipi pillerde performans artırıcı olarak kullanılmaya devam ediliyor. Pillerin dikkatle toplanması, doğaya bırakılmaması, özellikle çocuklardan uzak tutulması hayati önem arz ediyor.

KADMİYUM TEHLİKESİ VAR
Şarj edilebilen türdeki nikel-kadmiyum ( Ni-Cd) piller, yüzde 15-25 civarında zehirli ve insan sağlığını etkileyebilen kadmiyum maddesini barındırıyor. Atık pil ve akümülatörlerin kontrolüne ilişkin ilgili yönetmeliklerde, pillerin çöpe atılmasını önlemek bakımından, pil ve akümülatörlerin üzerinde, üstünde çarpı işareti bulunan bir çöp bidonu şeklinin bulunması zorunlu.

Taşınabilir pil ve bataryalar Bünyelerinde herhangi bir radyoaktif madde içermiyor ama çinko, demir, manganez, nikel, kurşun, kadmiyum, kobalt ve nadir toprak elementlerini yüksek oranlarda içeriyor. İşte bu nedenlerle ‘atılması’ değil, ‘toplanması’ gerekiyor.

GERİ DÖNÜŞÜMÜ ÖNEMLİ
Pillerin toplanmasının ekonomik bir yönü de var. TAP Genel Sekreteri Neslihan Boyacılar, bu konuda şunları söylüyor:

“AB üyesi ülkelerde metal sanayisi yüzde 80’den fazla oranda maden filizleri, maden alaşımları veya birincil metallerin ithalatında bağımlı. Fakat yapılan araştırmalarda, pillerin, maden filizleri ve alaşımlarından sonra en yüksek metal miktarlarına sahip olduğu ortaya konuldu. Ayrıca metallerin atık pillerden geri kazanılma maliyetleri maden filizleri ve alaşımlarından çıkartılma maliyetlerinden çok daha düşük olduğu belirlendi. Bu da atık pillerin çöpe atılamayacak kadar değerli olduğunu gösterdi, Avrupa’da çok sayıda geri kazanım tesisi kuruldu.”